Η κλιματική αλλαγή απειλεί και τον άγριο καφέ

Θα μπορούσε η λεπτή γεύση του καφέ arabica να αποτελεί κάποτε μια μακρινή ανάμνηση; Όχι ακριβώς. Ωστόσο τα αποτελέσματα μελέτης επιστημόνων από τη Βρετανία και την Αιθιοπία, καταδεικνύουν ότι το είδος Coffea arabica είναι πολύ πιθανό να αφανιστεί στη Φύση «πολύ πριν από το τέλος αυτού του αιώνα», εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Οι ερευνητές εξηγούν ότι, αν και ο συγκεκριμένος τύπος καφέ καλλιεργείται, ο επεξεργασμένος καφές έχει πολύ μικρή γενετική ποικιλομορφία. Με τους σημερινούς ρυθμούς καλλιέργειας, εξαγωγής και κατανάλωσης της ποικιλίας, η οποία αποτελεί το δεύτερο πιο εμπορεύσιμο προϊόν μετά το πετρέλαιο, η δυνατότητα εκμετάλλευσης της γενετικής ποικιλομορφίας του άγριου καφέ, που απαντάται στη Φύση, θα περιορίζεται όλο και περισσότερο.
«Η ιστορία του καφέ arabica είναι στιγματισμένη από προβλήματα με ασθένειες, παράσιτα, ζητήματα παραγωγής», εξηγεί μιλώντας στο National Geographic ο Αρον Ντέιβις, επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος καφέ των Βασιλικών Κήπων του Λονδίνου και μέλος της ομάδας που πραγματοποίησε τη μελέτη. «Πάντοτε οι καλλιεργητές επέστρεφαν στη Φύση και χρησιμοποιούσαν τη γενετική ποικιλομορφία για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά».
Ο arabica αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» της βιομηχανίας του καφέ, καθώς αντιπροσωπεύει το 70% της παγκόσμιας παραγωγής. Σύμφωνα με τον Ντέιβις έχει τις ρίζες του σε λίγα φυτά που εξήχθησαν από την Αιθιοπία κατά το 17ο και 18ο αιώνα, κάτι που σημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα ευάλωτος λόγω της περιορισμένης «δεξαμενής» γονιδίων του.
Η έκθεση που συνέταξαν οι Βρετανοί ερευνητές σε συνεργασία με Αιθίοπες ειδικούς και η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLOS ONE, εξετάζει πόσο θα επηρεαστεί το άγριο είδος Coffea arabica, σε Αιθιοπία και νότιο Σουδάν, με την υλοποίηση διαφορετικών σεναρίων για την κλιματική αλλαγή.
Είδαν ότι, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, τα δύο τρίτα των τοποθεσιών που είναι κατάλληλες για την ευδοκίμηση του είδους θα έχουν αφανιστεί έως το 2080, μόνο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η απειλή της αποψίλωσης.
Οι επιστήμονες εισηγούνται την αποθήκευση δειγμάτων σε τράπεζες σπόρων το συντομότερο δυνατό προειδοποιώντας ότι, στο χειρότερο σενάριο, το είδος θα έχει εκλείψει στη Φύση μέχρι το τέλος της δεκαετίας που διανύουμε.